Ψήφισμα για τη συμμαχία Αθήνας και Κέρκυρας
Αριθμός αντικειμένου
ΕΑΜ 1467
Δημιουργός
Εργαστήριο αττικό
Είδος
Επιγραφή
Εποχή
Κλασική εποχή
Χρονολόγηση
375/4 π.Χ.
Διαστάσεις
Ύψος: 1,1 μ.
Μήκος: 0,47 μ.
Πλάτος: 0,15 μ.
Διαστάσεις αναγλύφου: 0,29 x 0,375 μ.
Βάθος αναγλύφου: 0,01 μ.
Υλικό
Μάρμαρο Πεντέλης
Θέση
Πρώτος όροφος, βόρεια
Βρέθηκε το 1876 σε ανασκαφές στην περιοχή του ιερού του Ασκληπιού, στη νότια πλαγιά της Ακρόπολης. Σώζεται μέρος του ψηφίσματος και η ανάγλυφη παράσταση που το επιστέφει.
Το ψήφισμα αναφέρεται στη συμμαχία «ες αεί», δηλαδή για πάντα, ανάμεσα στην Αθήνα και το νησί της Κέρκυρας. Η συμμαχία εδραιώθηκε το 375/4 π.Χ., στα χρόνια της δεύτερης πρυτανείας του άρχοντα Ιπποδάμαντα, και περιλαμβάνει όρκους και δεσμεύσεις της Κέρκυρας προς την Αθήνα. Είναι μια από πολλές μεμονωμένες συνθήκες που συνήψε η Αθήνα με άλλες πόλεις-κράτη προκειμένου να αποτρέψει την επεκτατική πολιτική της Σπάρτης στα νησιά του Αιγαίου μετά τη λήξη του Πελοποννησιακού πολέμου.
Στο ανάγλυφο εικονίζονται τρεις μορφές. Στα δεξιά στέκει η Αθηνά, πολιούχος της Αθήνας, με κράνος και δόρυ στο υψωμένο χέρι ενώ στη μέση μία γυναικεία μορφή, πιθανόν η προσωποποίηση της Κέρκυρας, ή η Ήρα, η λατρεία της οποίας ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στο νησί. Οι δύο γυναίκες στρέφονται προς έναν καθιστό άνδρα ο οποίος ερμηνεύεται είτε ως Δίας είτε ως η προσωποποίηση του Δήμου της Αθήνας, δηλαδή του συνόλου των πολιτών και των πολιτειακών θεσμών της.
Κουμανούδης, Σ., «Αττικά Ψηφίσματα», Αθήναιον 5, 1876/77, σελ. 334-335, αρ. κατ. 2
Duhn, F. v., «Griechische Reliefs gefunden in den Ausgrabungen der archäologischen Gesellschaft am Südfuss der Akropolis vom April 1876 bis Juni 1877», Archäologische Zeitung 35, 1877, σελ. 170-171, εικ. 15.2, αρ. κατ. 101
Dumont, A., «Deux bas-reliefs athéniens datés», Bulletin de Correspondance Hellénique 2, 1878, σελ. 559-560, εικ. 12
Sybel, L. von, Katalog der Sculpturen zu Athen, Marburg, 1881, σελ. 289, αρ. κατ. 3999
Friederichs, C., Wolters, P., Die Gipsabgüsse antiker Bildwerke, Berlin, 1885, σελ. 384-385, αρ. κατ. 1161
Gardner, P., «Countries and Cities in Ancient Art», Journal of Hellenic Studies 9, 1888, σελ. 60
Foucart, P., «Inscriptions attiques et inscriptions de Rhodes», Bulletin de Correspondance Hellénique 13, 1889, σελ. 354-363
Καστριώτης, Π., Κατάλογος του Μουσείου της Ακροπόλεως, Αθήνα, 1895, σελ. 261, αρ. κατ. 1467
Farnell, L.R., The cults of the Greek States I, Oxford, 1896-1907, σελ. 351, εικ. 18a
Arndt, P., Brunn-Bruckmann's Denkmäler Griechischer und Römischer Sculptur, München, 1902, εικ. 533, αρ. κατ. 533
Σβορώνος, Ι., Το εν Αθήναις Εθνικόν Μουσείον, Αθήνα, 1903, σελ. 587-590, εικ. 103, αρ. κατ. 240
Matz, F., Die Naturpersonifikationen in der griechischen Kunst, Goettingen, 1913, σελ. 57-58
Inscriptiones Graecae II2 , αρ. κατ. 97
Sylloge Inscriptionum Graecarum. Tertium edita, σελ. 203-204, αρ. κατ. 151
Papaspiridi, S., Guide Du Musée National, Marbres Bronzes Et Vases, 1927, σελ. 271-272, εικ. 56, αρ. κατ. 1467
Diepolder, H., Die attischen Grabreliefs des 5. und 4. Jahrhunderts v. Chr., Berlin, 1931, σελ. 36-37, εικ. 9
Binneboessel, R., Studien zu den attischen Urkundenreliefs des 5. und 4. Jahrhunderts v. Chr., Leipzig, 1932, σελ. 9, 53-54, αρ. κατ. 34
Speier, H., «Zweifiguren-Gruppen im fünften und vierten Jahrhundert vor Christus», Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Römische Abteilung 47, 1932, σελ. 56-57, 91, εικ. 20.2
Schefold, K., Untersuchungen zu den Kertscher Vasen, Berlin, 1934, σελ. 72-77
Müller, V., «A Chronology of Greek Sculpture 400 B.C. to 40 B.C.», The Art Bulletin 20, 1938, σελ. 362-365, 366, 367, 377, 381, εικ. 6
Süsserott, H.K., Griechische Plastik des 4. Jahrhunderts vor Christus. Untersuchungen zur Zeitbestimmung, Frankfurt, 1938, σελ. 47-54, 75, 78, 111-113, 141, 142, 143, 202, εικ. 3.2
Tod, M.N., A Selection of Greek Historical Inscriptions 2, Oxford, 1946-48, σελ. 86-88, αρ. κατ. 127
Lippold, G., Die griechische Plastik, Handbuch der Archäologie III 1, München, 1950, σελ. 229-230, εικ. 88.2
Alscher, L., Griechische Plastik III, Berlin, 1956, σελ. 31, 37, 39, 40, 43, εικ. 75
Dohrn, T., Attische Plastik vom Tode des Phidias bis zum Wirken der grossen Meister des IV. Jahrhunderts v. Chr., Krefeld, 1957, σελ. 79-80
Curtius, L., Die Antike Kunst, Darmstadt, 1959, σελ. 304, 335, 395, 413, 414, 428, εικ. 483
Παπαδάκη-Αγγελίδου, Β., Αι προσωποποιήσεις εις την αρχαίαν Ελληνικήν τέχνην, Αθήνα, 1960, σελ. 25, 47 και υποσημ. 2
Bengtson, H., Die Staatverträge des Altertums II: Die Verträge der griechisch-rӧmischen Welt von 700 bis 338 v. Chr., München/Berlin, 1962, σελ. 218-220, αρ. κατ. 263
Hamdorf, F.W., Griechische Kultpersonifikationen der vorhellenistischen Zeit, Mainz, 1964, σελ. 91, 94, αρ. κατ. 215b, 254e
Schefold, K., Classical Greece, London, 1967, σελ. 186-187, 188, 194, 220, 249, εικ. 50, αρ. κατ. 50
Καρούζου, Σ., Εθνικόν Αρχαιολογικόν Μουσείον. Συλλογή Γλυπτών: περιγραφικός κατάλογος, Αθήνα, 1967, σελ. 130
Schefold, K., Die Griechen und ihre Nachbarn Propyläen Kunstgeschichte, I, Berlin, 1967, σελ. 188, εικ. 94b, αρ. κατ. 94b
Guarducci, M., Epigrafia grece II: Epigrafi de carattere pubblico, Rome, 1969, σελ. 543-546, 607-608, εικ. 170
Schmaltz, B., Untersuchungen zu den attischen Marmorlekythen, Berlin, 1970, σελ. 21, 36, 37 υποσημ. 49, 39 υποσημ. 51
Hiller, F., Formgeschichtliche Untersuchungen zur griechischen Statue des späten 5. Jahrhunderts v. Chr., Mainz am Rhein, 1971, σελ. 27, 52, 63, 66
Brown, B., Anticlassicism in Greek Sculpture of the Fourth Century BC, New York, 1973, σελ. 25-26, εικ. 79
Kron, U., Die zehn attischen Phylenheroen: Geschichte, Mythos, Kult und Darstellungen, Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Athenische Abteilung: Beiheft 5, Berlin, 1976, σελ. 262, αρ. κατ. K 31
Jung, H., «Zur Eirene des Kephisodot», Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts 91, 1976, σελ. 113-123, εικ. 4
Richter, G., A Handbook of Greek Art, Oxford, 1977, σελ. 154, εικ. 221
Fuchs, W., Die Skulptur der Griechen, München, 1979, σελ. 527-528, 533-534, εικ. 619
Supplementum Epigraphicum Graecum 31, αρ. κατ. 65
Palagia, O., Euphranor, Leiden, 1980, σελ. 63, αρ. κατ. 2
Cargill, J., The second Athenian League: Empire or Free Alliance?, Berkeley, 1981, σελ. 68-74
Cawkwell, G.L., «Notes on the Failure of the Second Athenian Confederacy», Journal of Hellenic Studies 101, 1981, σελ. 46
Walbank, M.B., «An Athenian Decree Re-considered: Honours for Aristoxenos and Another Boiotian», Classical Views 26, 1982, σελ. 262 και υποσημ. 7
LIMC II, Athena, σελ. 1013, εικ. 763, αρ. κατ. 609
Harding, Ph., Translated documents of Greece and Rome 2. From the end of the Peloponnesian War to the battle of Ipsus, Cambridge, 1985, σελ. 59-60, αρ. κατ. 42
LIMC III, Demos, σελ. 379, αρ. κατ. 53
LIMC IV, Hera, σελ. 688, αρ. κατ. 256
Meyer, M., Die griechischen Urkundenreliefs, Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts. Athenische Abteilung: Beiheft 13, Berlin, 1989, σελ. 55, 280, εικ. 16,2, αρ. κατ. Α51
Stewart, A., Greek sculpture, an exploration, New Haven/London, 1990, σελ. 174, εικ. 490
Brodersen, K., Günther, W., Schmitt, H., Historische griechische Inschriften in Übersetzung. Die archaische und klassische Zeit, I, Darmstadt, 1992, σελ. 17-18, αρ. κατ. 220
LIMC VI, Korkyra, σελ. 103, εικ. 46, αρ. κατ. 8
Τζάχου-Αλεξανδρή, Ό., «Πολιτικές προσοπωποιήσεις», στο W.D.E. Coulson κ.ά. (επιμ.), The Archaeology of Athens and Attica under the Democracy, Oxford, 1994, σελ. 59, εικ. 5
Boardman, J., Greek Sculpture. The Late Classical Period and Sculpture in Colonies and Overseas, London, 1995, σελ. 132, εικ. 149
Lawton, C., Attic document reliefs, Oxford, 1995, σελ. 126-127, εικ. 50, αρ. κατ. 96
Καλτσάς, Ν., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Τα γλυπτά, Αθήνα, 2001, σελ. 238-239, αρ. κατ. 503
Brun, P., Impérialisme et démocratie à Athènes. Inscriptions de l’époque classique (c. 500-317 av. J.-C.), Paris, 2005, σελ. 99-100, αρ. κατ. 49
Smith, A.C., Polis and personification in classical Athenian art, Leiden, 2011, σελ. 134-135, αρ. κατ. DR 10
Ματθαίου, Α., Μαλούχου, Γ., Συνοπτικός κατάλογος των επιγραφών της Ακροπόλεως, Αθήνα, 2012, σελ. 24
Παντερμαλής, Δ., Ελευθεράτου, Σ., Βλασσοπούλου, Χ., Μουσείο Ακρόπολης. Οδηγός, Αθήνα, 2016, σελ. 278, 280-281, εικ. 339
Sawtell, C., Non-Citizen Commemoration in Fifth and Fourth Century BC Attica (διδακτορική διατριβή), Sheffield, 2018, σελ. 205, 207, 305, αρ. κατ. DR 30
Mack, W., «Vox Populi, Vox Deorum? Athenian Document Reliefs and the Theologies of Public Inscription», Annual of the British School at Athens 113, 2018, σελ. 372 και υποσημ. 29
Duhn, F. v., «Griechische Reliefs gefunden in den Ausgrabungen der archäologischen Gesellschaft am Südfuss der Akropolis vom April 1876 bis Juni 1877», Archäologische Zeitung 35, 1877, σελ. 170-171, εικ. 15.2, αρ. κατ. 101
Dumont, A., «Deux bas-reliefs athéniens datés», Bulletin de Correspondance Hellénique 2, 1878, σελ. 559-560, εικ. 12
Sybel, L. von, Katalog der Sculpturen zu Athen, Marburg, 1881, σελ. 289, αρ. κατ. 3999
Friederichs, C., Wolters, P., Die Gipsabgüsse antiker Bildwerke, Berlin, 1885, σελ. 384-385, αρ. κατ. 1161
Gardner, P., «Countries and Cities in Ancient Art», Journal of Hellenic Studies 9, 1888, σελ. 60
Foucart, P., «Inscriptions attiques et inscriptions de Rhodes», Bulletin de Correspondance Hellénique 13, 1889, σελ. 354-363
Καστριώτης, Π., Κατάλογος του Μουσείου της Ακροπόλεως, Αθήνα, 1895, σελ. 261, αρ. κατ. 1467
Farnell, L.R., The cults of the Greek States I, Oxford, 1896-1907, σελ. 351, εικ. 18a
Arndt, P., Brunn-Bruckmann's Denkmäler Griechischer und Römischer Sculptur, München, 1902, εικ. 533, αρ. κατ. 533
Σβορώνος, Ι., Το εν Αθήναις Εθνικόν Μουσείον, Αθήνα, 1903, σελ. 587-590, εικ. 103, αρ. κατ. 240
Matz, F., Die Naturpersonifikationen in der griechischen Kunst, Goettingen, 1913, σελ. 57-58
Inscriptiones Graecae II2 , αρ. κατ. 97
Sylloge Inscriptionum Graecarum. Tertium edita, σελ. 203-204, αρ. κατ. 151
Papaspiridi, S., Guide Du Musée National, Marbres Bronzes Et Vases, 1927, σελ. 271-272, εικ. 56, αρ. κατ. 1467
Diepolder, H., Die attischen Grabreliefs des 5. und 4. Jahrhunderts v. Chr., Berlin, 1931, σελ. 36-37, εικ. 9
Binneboessel, R., Studien zu den attischen Urkundenreliefs des 5. und 4. Jahrhunderts v. Chr., Leipzig, 1932, σελ. 9, 53-54, αρ. κατ. 34
Speier, H., «Zweifiguren-Gruppen im fünften und vierten Jahrhundert vor Christus», Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Römische Abteilung 47, 1932, σελ. 56-57, 91, εικ. 20.2
Schefold, K., Untersuchungen zu den Kertscher Vasen, Berlin, 1934, σελ. 72-77
Müller, V., «A Chronology of Greek Sculpture 400 B.C. to 40 B.C.», The Art Bulletin 20, 1938, σελ. 362-365, 366, 367, 377, 381, εικ. 6
Süsserott, H.K., Griechische Plastik des 4. Jahrhunderts vor Christus. Untersuchungen zur Zeitbestimmung, Frankfurt, 1938, σελ. 47-54, 75, 78, 111-113, 141, 142, 143, 202, εικ. 3.2
Tod, M.N., A Selection of Greek Historical Inscriptions 2, Oxford, 1946-48, σελ. 86-88, αρ. κατ. 127
Lippold, G., Die griechische Plastik, Handbuch der Archäologie III 1, München, 1950, σελ. 229-230, εικ. 88.2
Alscher, L., Griechische Plastik III, Berlin, 1956, σελ. 31, 37, 39, 40, 43, εικ. 75
Dohrn, T., Attische Plastik vom Tode des Phidias bis zum Wirken der grossen Meister des IV. Jahrhunderts v. Chr., Krefeld, 1957, σελ. 79-80
Curtius, L., Die Antike Kunst, Darmstadt, 1959, σελ. 304, 335, 395, 413, 414, 428, εικ. 483
Παπαδάκη-Αγγελίδου, Β., Αι προσωποποιήσεις εις την αρχαίαν Ελληνικήν τέχνην, Αθήνα, 1960, σελ. 25, 47 και υποσημ. 2
Bengtson, H., Die Staatverträge des Altertums II: Die Verträge der griechisch-rӧmischen Welt von 700 bis 338 v. Chr., München/Berlin, 1962, σελ. 218-220, αρ. κατ. 263
Hamdorf, F.W., Griechische Kultpersonifikationen der vorhellenistischen Zeit, Mainz, 1964, σελ. 91, 94, αρ. κατ. 215b, 254e
Schefold, K., Classical Greece, London, 1967, σελ. 186-187, 188, 194, 220, 249, εικ. 50, αρ. κατ. 50
Καρούζου, Σ., Εθνικόν Αρχαιολογικόν Μουσείον. Συλλογή Γλυπτών: περιγραφικός κατάλογος, Αθήνα, 1967, σελ. 130
Schefold, K., Die Griechen und ihre Nachbarn Propyläen Kunstgeschichte, I, Berlin, 1967, σελ. 188, εικ. 94b, αρ. κατ. 94b
Guarducci, M., Epigrafia grece II: Epigrafi de carattere pubblico, Rome, 1969, σελ. 543-546, 607-608, εικ. 170
Schmaltz, B., Untersuchungen zu den attischen Marmorlekythen, Berlin, 1970, σελ. 21, 36, 37 υποσημ. 49, 39 υποσημ. 51
Hiller, F., Formgeschichtliche Untersuchungen zur griechischen Statue des späten 5. Jahrhunderts v. Chr., Mainz am Rhein, 1971, σελ. 27, 52, 63, 66
Brown, B., Anticlassicism in Greek Sculpture of the Fourth Century BC, New York, 1973, σελ. 25-26, εικ. 79
Kron, U., Die zehn attischen Phylenheroen: Geschichte, Mythos, Kult und Darstellungen, Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Athenische Abteilung: Beiheft 5, Berlin, 1976, σελ. 262, αρ. κατ. K 31
Jung, H., «Zur Eirene des Kephisodot», Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts 91, 1976, σελ. 113-123, εικ. 4
Richter, G., A Handbook of Greek Art, Oxford, 1977, σελ. 154, εικ. 221
Fuchs, W., Die Skulptur der Griechen, München, 1979, σελ. 527-528, 533-534, εικ. 619
Supplementum Epigraphicum Graecum 31, αρ. κατ. 65
Palagia, O., Euphranor, Leiden, 1980, σελ. 63, αρ. κατ. 2
Cargill, J., The second Athenian League: Empire or Free Alliance?, Berkeley, 1981, σελ. 68-74
Cawkwell, G.L., «Notes on the Failure of the Second Athenian Confederacy», Journal of Hellenic Studies 101, 1981, σελ. 46
Walbank, M.B., «An Athenian Decree Re-considered: Honours for Aristoxenos and Another Boiotian», Classical Views 26, 1982, σελ. 262 και υποσημ. 7
LIMC II, Athena, σελ. 1013, εικ. 763, αρ. κατ. 609
Harding, Ph., Translated documents of Greece and Rome 2. From the end of the Peloponnesian War to the battle of Ipsus, Cambridge, 1985, σελ. 59-60, αρ. κατ. 42
LIMC III, Demos, σελ. 379, αρ. κατ. 53
LIMC IV, Hera, σελ. 688, αρ. κατ. 256
Meyer, M., Die griechischen Urkundenreliefs, Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts. Athenische Abteilung: Beiheft 13, Berlin, 1989, σελ. 55, 280, εικ. 16,2, αρ. κατ. Α51
Stewart, A., Greek sculpture, an exploration, New Haven/London, 1990, σελ. 174, εικ. 490
Brodersen, K., Günther, W., Schmitt, H., Historische griechische Inschriften in Übersetzung. Die archaische und klassische Zeit, I, Darmstadt, 1992, σελ. 17-18, αρ. κατ. 220
LIMC VI, Korkyra, σελ. 103, εικ. 46, αρ. κατ. 8
Τζάχου-Αλεξανδρή, Ό., «Πολιτικές προσοπωποιήσεις», στο W.D.E. Coulson κ.ά. (επιμ.), The Archaeology of Athens and Attica under the Democracy, Oxford, 1994, σελ. 59, εικ. 5
Boardman, J., Greek Sculpture. The Late Classical Period and Sculpture in Colonies and Overseas, London, 1995, σελ. 132, εικ. 149
Lawton, C., Attic document reliefs, Oxford, 1995, σελ. 126-127, εικ. 50, αρ. κατ. 96
Καλτσάς, Ν., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Τα γλυπτά, Αθήνα, 2001, σελ. 238-239, αρ. κατ. 503
Brun, P., Impérialisme et démocratie à Athènes. Inscriptions de l’époque classique (c. 500-317 av. J.-C.), Paris, 2005, σελ. 99-100, αρ. κατ. 49
Smith, A.C., Polis and personification in classical Athenian art, Leiden, 2011, σελ. 134-135, αρ. κατ. DR 10
Ματθαίου, Α., Μαλούχου, Γ., Συνοπτικός κατάλογος των επιγραφών της Ακροπόλεως, Αθήνα, 2012, σελ. 24
Παντερμαλής, Δ., Ελευθεράτου, Σ., Βλασσοπούλου, Χ., Μουσείο Ακρόπολης. Οδηγός, Αθήνα, 2016, σελ. 278, 280-281, εικ. 339
Sawtell, C., Non-Citizen Commemoration in Fifth and Fourth Century BC Attica (διδακτορική διατριβή), Sheffield, 2018, σελ. 205, 207, 305, αρ. κατ. DR 30
Mack, W., «Vox Populi, Vox Deorum? Athenian Document Reliefs and the Theologies of Public Inscription», Annual of the British School at Athens 113, 2018, σελ. 372 και υποσημ. 29
Εγγραφείτε στο newsletter του Μουσείου Ακρόπολης
ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ